بر اساس آمارهای گوناگون قرار است آلمان تا پایان سال جاری میلادی بین ۶۵۰ تا ۸۰۰ هزار پناهجو بپذیرد. بخش اعظم این پناهجویان از کشورهای جنگ‌زده خاورمیانه و آفریقا گریخته‌اند و با پذیرش خطرات گوناگون خود را به اروپا رسانده‌اند.

بالارفتن شمار پناه‌جویان در ماه‌های گذشته برای تبلیغات نژادپرستانه و ضدانسانی احزاب راست‌گرای افراطی و گروه‌های خارجی‌ستیز بهانه‌ای شده است. این امر باعث شده که در هفته‌های اخیر بحث پیرامون وضعیت پناه‌جویان و برخورد آلمانی‌های نژادپرست با آنان در راس اخبار این کشور قرار بگیرد.

تقریبا هر شب یکی از شبکه‌های تلویزیونی دولتی و خصوصی آلمانی‌زبان به این موضوع می‌پردازد. بسیاری از سایت‌های اینترنتی و شبکه‌های اجتماعی آلمانی‌زبان هم مملو از تبلیغات و شعارهای ضد پناهجویان و نیز واکنش‌های گروه‌ها و افراد پشتیبان پناهندگان هستند.

تبلیغاتی که جرم به‌شمار می‌روند

نخستین پیامد ورود آوارگان جنگی به آلمان شکستن تابوهایی است که طبق قوانین آلمان، بیان آنها در افکار عمومی جرم محسوب می‌شود؛ به عنوان نمونه شعارهای تنفرآمیز برای تحریک افکار عمومی علیه یک گروه اجتماعی، یا اقلیت دینی یا قومی. اما این روزها شعارهای نژادپرستانه علیه پناهجویان و حتی حمله به محل سکونت آنان به حدی افزایش یافته که عملا رسیدگی حقوقی به آنها امکان‌پذیر نیست.

بسیاری از فعالان اجتماعی و سیاسی، دولت و احزاب بزرگ این کشور را مقصر می‌دانند، زیرا به اعتقاد آنها، یکی از وظایف‌ سیاستمداران این است که در برابر این گونه کنش‌های اجتماعی واکنش نشان دهند و به‌طور واضح موضع بگیرند.

هربرت گرونه مایر: جایی که قلب انسان احساس امنیت و آرامش می‌کند، آنجا وطن انسان است

آخرین نمونه، اظهارات تیل شوایگر (Til Schweiger)، بازیگر و کارگردان سرشناس آلمانی است. او در گفت‌وگوی مستقیم با یکی از سیاستمداران حزب سوسیال مسیحی در یک "تاک شوی" شبکه یک تلویزیون آلمان پرسید، چرا دولت در برابر تحریک افکار عمومی برای کشتار پناهجویان از جانب راست‌های افراطی واکنش مشخصی نشان نمی‌دهد؟

اسخ سیاستمدار حزب سوسیال مسیحی که یکی از احزاب تشکیل‌دهنده دولت ائتلافی است، خود شاهدی بود بر ادعای تیل شوایگر مبنی بر واکنش منفعلانه دولت: «دولت در این زمینه واکنش نشان می‌دهد».

دقایقی پس از پخش این "شو"، بریده‌های آن که حاوی سخنان تند شوایگر بود در شبکه‌های اجتماعی اینترنت پخش شد و در عرض کمتر از ۲۴ ساعت در رسانه‌های گوناگون به بحث شدیدی پیرامون کمک به پناهندگان دامن زد.

حدود یک ماه پیش تیل شوایگر از شهروندان آلمان خواسته بود، از پروژه‌های غیردولتی برای کمک به پناهجویان پشتیبانی کنند. این اظهار نظر شوایگر باعث برانگیختن موجی از اعتراضات شد. شمار زیادی از یک میلیون و ۲۰۰ هزار طرفدار "فن پیج" او در فیس بوک، به عنوان اعتراض، "فن پیج" را ترک کردند.

تیل شوایگر در واکنش به آنان اعلام کرد که قصد دارد، با سرمایه شخصی اقامتگاهی برای پذیرش ۶۰۰ پناهجو دایر کند.
این اقدام باعث شد که شمار طرفداران "فن پیج" شوایگر در فیس بوک به بیش از یک میلیون و ۴۰۰ هزار نفر برسد. تعداد زیادی از دوستان و همکاران این بازیگر و کارگردان آلمانی اعلام کرده‌اند که مایلند به پروژه ایجاد اقامتگاه پناهجویان کمک مالی کنند.

صدراعظم واکنش نشان دهد!

«این پناهجویان ضربه‌های روحی شدیدی خورده‌اند و به کمک ما نیاز دارند»

یکی دیگر از برنامه‌های تلویزیونی که در اینترنت آلمانی‌زبان می‌چرخد، مصاحبه شبکه یک تلویزیون آلمان با هربرت گرونه مایر (Herbert Grِnemeyer)، خواننده محبوب آلمانی است.

گرونه مایر در این مصاحبه از آلمانی‌هایی که برای پذیرش پناهجویان تلاش می‌کنند، تقدیر می‌کند و می‌گوید: «باید در مقابل کسانی که ضد پناهجویان هستند و دست به اقدامات جنایی می‌زنند ایستاد.»

این هنرمند آلمانی ضمن تاکید بر اینکه، طرفداران دموکراسی نباید در این دوران پرتلاطم سکوت کنند، از سیاستمداران، به ویژه صدراعظم آلمان می‌خواهد، در برابر خشونت راست‌گرایان افراطی واکنش نشان دهد.
او در این راستا شدیدترین انتقاد را به حزب سوسیال دموکراسی می‌کند و می‌گوید، سیاست این حزب در رابطه با پناهجویان تامل‌برانگیز است.

وطن کجاست؟

راست‌گرایان افراطی این روزها در شعارهای خود علیه پناهجویان، از جمله بر "پاک نگه‌داشتن وطن" از "عناصر بیگانه" تاکید می‌ورزند. به همین دلیل مصاحبه‌گر شبکه یک تلویزیون آلمان به مفهوم "وطن" می‌پردازد و از گرونه مایر می‌خواهد که برداشتش از این واژه را بیان کند.

هربرت گرونه مایر در پاسخ می‌گوید: «انسان در طول زندگی‌اش وطن‌های گوناگونی برای خودش می‌جوید و می‌سازد. من در بیست ‌سال گذشته در برلین زندگی‌کرده‌ام، در حال حاضر بین لندن و برلین در رفت‌وآمدم. در واقع، جایی که انسان به دیگران احساس نزدیکی می‌کند، جایی که قلب انسان احساس امنیت و آرامش می‌کند، آنجا وطن انسان است.»

گرونه مایر تاکید می‌‌کند که آلمان این امکان را دارد، وطن تازه‌‌ی پناهجویانی شود که دارو ندار خود را از دست داده‌اند و ناخواسته آواره شده‌اند. او می‌گوید، تمامی تلاش خود را در این مسیر به‌خرج خواهد داد، زیرا «این پناهجویان ضربه‌های روحی شدیدی خورده‌اند و به کمک ما نیاز دارند.»

گرونه مایر می‌گوید که قصد دارد با شماری از خوانندگان آلمانی کنسرت مشترکی برای کمک به پناهجویان برگزار کند.

گونتر رایشارت، آرشیتکت است

گونتر رایشارت، آرشیتکت است. او به کودکان پناهنده خواندن و نوشتن می‌آموزد. او در شهر نورنبرگ آلمان کتابخانه‌ای مخصوص پناهجویان به نام "آزولوتک" تاسیس کرده است. کودکان می‌توانند در کتابخانه او زبان آلمانی را به طور مجانی بیاموزند و کتاب‌های مورد نظر خود را از این کتابخانه قرض بگیرند. هدف گونتر رایشارت ایجاد ۵۰ کتابخانه مخصوص پناهجویان در سراسر آلمان تا پایان سال جاری است.

ناتالیا دانشجوی رشته هنر است

ناتالیا دانشجوی رشته هنر است و در زمان بیکاری به‌طور رایگان به عنوان مترجم در یک موسسه پذیرش پناهجویان در شهر برلین کار می‌کند. او یکی از ۱۰۰ مترجمی است که در این شهر به کمک پناهجویان شتافته است. ناتالیا مترجم زبان عربی و روسی است. این زن جوان پناهجویان را در نهادهای مختلف دولتی همراهی می‌کند، با آنها نزد پزشک می‌رود و در یافتن خانه کمک‌شان می‌کند.

خانه هیلدگارت نیس-ناختزهیم

خانه هیلدگارت نیس-ناختزهیم روبروی یک مرکز پناهجویان در منطقه‌ای کوچک در ایالت براندنبورگ آلمان است. او به همراه همسرش هورست وقتی در تابستان ۲۰۱۳ نخستین گروه ۱۸۰ نفری پناهجویان به این منطقه منتقل شد، برای آنها جلساتی تشکیل دادند و هرکاری که از دست‌شان برآید برای بهبود شرایط آنها انجام می‌دهند. این دو گاهی پناهجویان را برای صرف قهوه به خانه‌شان دعوت می‌کنند.

سوِن برشرت و دوستان‌اش در شهر دورتموند

سوِن برشرت و دوستان‌اش در شهر دورتموند آلمان دستیابی به اینترنت مجانی برای پناهجویان را هدف خود قرار داده‌اند. آنها سخت‌افزار‌های لازم را که از محل کمک‌های مردمی خریده‌اند، در محل زندگی پناهجویان نصب می‌کنند. با این اقدام سون برشرت و دوستان‌اش تاکنون بیش از ۴۰۰ پناهجویی که در شهر دورتموند آلمان مستقرند، به اینترنت دسترسی یافته‌اند.

کارولا لانگه رئیس هیئت یاری‌دهندگان پناهجویان

کارولا لانگه رئیس هیئت یاری‌دهندگان پناهجویان در منطقه‌ای در ایالت زاکسن در شرق آلمان است. او به همراه ۴۰ نفر دیگر به کار سرپرستی پناهجویان این منطقه مشغول است. او می‌گوید: «پناهجویان کاری برای انجام ندارند و همین بزرگ‌ترین مشکل آنهاست. وظیفه آنها انتظار کشیدن است تا زمانی که جواب درخواست پناهندگی‌شان صادر شود.» خانم لانگه می‌گوید پناهجویان به شدت علاقه‌مندند زبان آلمانی یاد بگیرند و کار کنند.

بنیادی به نام (Gute-Tat.de) در شهر برلین

بنیادی به نام (Gute-Tat.de) در شهر برلین مدت‌هاست به پناهجویان این شهر خدماتی عرضه می‌کند. این بنیاد مرکزی برای تنظیم فعالیت یاری‌رسانان به پناهجویان در پایتخت آلمان شده است. این بنیاد با ایجاد خطی تلفنی از کلیه علاقمندان خواسته از این راه ارتباطی سود جسته و به معرفی امکانات کمکی خود برای پناهجویان بپردازند.

ایجاد دوره‌های زبان آلمانی برای پناهجویان

شمار پناهجویانی که تحصیلات دانشگاهی دارند کم نیست. یک گروه دانشجویی در دانشگاه فرانکفورت آلمان سازمانی امدادگر برای پناهجویانِ تحصیل‌کرده تشکیل داده است به نام (Academic Experience Worldwide). این سازمان امدادگر می‌کوشد پناهجویان تحصیل‌کرده در ارتباط با دانشگاه‌های آلمان قرار گیرند تا در آینده جذب بازار کار شوند. یکی از اقدامات این سازمان امدادگر ایجاد دوره‌های زبان آلمانی برای پناهجویان است.

راینهارد یهلس در شهر مولهایم آلمان

راینهارد یهلس در شهر مولهایم آلمان شرکت کوچکی برای کمک به پناهجویان تاسیس کرده است. او یک سال پیش در صفحه فیس‌بوک خود از مردم برای یک خانواده پناهجوی پرفرزند عراقی طلب یاری کرد. این اقدام او به آغاز فعالیت این شرکت منجر شد. نام این شرکت "به مولهایم خوش آمدید" است و انبار بزرگی از لباس در اختیار دارد. نابلیا یکی از همکاران این شرکت به جداسازی کمک‌های رسیده در انبار مشغول است.

نیکل ساناکیس و کورنلیوس کاوپ

نیکل ساناکیس و کورنلیوس کاوپ، در دهم ماه اوت سال جاری به اقدامی جالب برای جمع‌آوری کمک‌های مالی برای پناهجویان دست زدند. آنها مسیر دوسلدورف –‌هامبورگ را که ۴۴۴ کیلومتر است با "اسکیت بُرد" طی پنج روز طی کردند. این دو در جریان سفر خود به تبلیغ برای پناهجویان پرداختند و دستاوردشان هفت هزار یورو بود که به حساب سازمان حمایت از پناهجویان (Stay) واریز شد.

سارا ایکوچ، هنرپیشه آلمانی

بسیاری از شهروندان بنام آلمان در کمک به پناهجویان سهیم شده‌اند. آنها نهایت کوشش خود را می‌کنند تا رنج پناهجویان کاهش یابد. تیل شوایگر، هنرپیشه بنام آلمانی به عنوان نمونه با ساختن یک مرکز پناهجویان به کمک آنها رفته است. سارا ایکوچ، هنرپیشه آلمانی و همکار تیل شوایگر خود در این مکان با پخش غذا به کمک پناهجویان شتافته است.

مارتین پاتسلت، عضو مجلس نمایندگان آلمان

مارتین پاتسلت، عضو مجلس نمایندگان آلمان "بوندس تاگ" از حزب دمکرات مسیحی آلمان، در ماه ژوئیه سال جاری دو پناهجوی اریتره‌ای را به خانه خود برد و از آنها در خانه‌اش نگهداری کرد. زن این نماینده مجلس فدرال آلمان به این دو پناهجو زبان آلمانی آموزش می‌دهد. او می‌گوید از آموزش این دو لذت می‌برد، زیرا آنها از صمیم قلب می‌خندند و وجود آنها فضایی پرامید در خانه بوجود آورده است.

پادگانی نظامی در -نورد فریزلند-آلمان

پادگانی نظامی در "نورد فریزلند" آلمان در ماه ژوئیه سال جاری میلادی به محل زندگی پناهجویان تبدیل شد. حدود ۶۰۰ پناهجو می‌توانند در این پایگاه استقرار یابند. ده‌ها یاری‌رسان بدون دریافت دستمزد برای کمک به این پناهجویان در ترددند. بریگیته وتکا یکی از یاری‌دهندگانی است که به جا‌به‌جا کردن موادی که به این پایگاه هدیه شده مشغول است.